فرهنگ استفاده از گیاهان دارویی در ایران به دلایل تاریخی، جغرافیایی، و فرهنگی بسیار غنی و گسترده است. ایران با داشتن پیشینهای طولانی در طب سنتی و وجود دانشمندانی مانند ابن سینا و رازی، یکی از مراکز اصلی توسعه و ترویج گیاهان دارویی در جهان بوده است. بیش از ۷۰درصد تولیدات گیاهان دارویی در بازار داخلی مصرف میشود و حدودا ۳۰درصد آن صادر میشود. شاید در مورد بعضی گونههای گیاهی تناقضاتی در این زمینه وجود داشته باشد، به عنوان مثال بیش از ۸۰درصد زعفران به خارج از کشور صادر شده و تنها ۲۰درصد آن در بازارهای داخلی به فروش میرسد. سود بالاتر و درآمد ارزی بالا بسیاری از تولیدکنندهها و عرضهکنندههای زعفران را به صادرات این محصول ارزشمند ترغیب کرده است. از مشهورترین گیاهان دارویی صادراتی ایران میتوان به زعفران، گل محمدی، زیره، آویشن و عناب اشاره کرد. شرایط طبیعی و آب و هوایی مناسب ایران باعث شده است که بسیاری از گیاهان دارویی صادراتی ایران عطر و طعم عالیتری نسبت به سایر کشورها داشته باشد و به همین خاطر مشتریهای بیشتری را جذب کرده است.
گیاهان دارویی یکی از پتانسیلهای ارزشمند در اقتصاد ملی و اشتغالزایی هستند که میتوانند نقش قابلتوجهی در رشد اقتصادی، صادرات غیرنفتی، و ایجاد فرصتهای شغلی ایفا کنند. ایران بهعنوان کشوری با تنوع اقلیمی و گیاهان بومی متعدد، ظرفیت بالایی در این حوزه دارد.
اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ با چالشهای متعددی روبهرو است. پیشبینیها نشان میدهند که نرخ تورم در این سال بین ۳۵ تا ۴۵ درصد باقی خواهد ماند و همچنان از عوامل اصلی فشار بر قدرت خرید مردم خواهد بود. همچنین، رشد اقتصادی با وجود تلاشها برای گسترش فروش نفت، چندان پررنگ به نظر نمیرسد، چرا که دیگر بخشهای اقتصاد مانند صنعت، کشاورزی و خدمات در مقایسه با بخش نفت همچنان با مشکلات ساختاری مواجهاند.
مشروح این گزارش به قلم دکتر اشرف کریمی راهجردی را اینجا بخوانید.